Alliantie Schooltuinen
Schooltuinen zijn een instrument voor gemeenten om bij te dragen aan de Sustainable Development Goals. Een belangrijk onderwerp, waar eerder ook het boekje ‘De Global Goals in het gemeentelijk beleid’ over uitkwam. In dit artikel lichten we toe hoe gemeenten met de introductie van een schooltuinprogramma werken aan realisatie van de sustainable development goals.
Schooltuinieren is onderdeel van een lokale voedselstrategie die invulling krijgt in samenwerking met lokale scholen, vrijwilligers en de agrarische sector. Het bevordert gezonde eetgewoonten en vergroot het aanbod van en de voorkeur voor vers, gezond, duurzaam en lokaal geproduceerd voedsel.
Schooltuinieren is aandacht voor goede voeding en gaat verspilling tegen doordat kinderen zich bewust zijn van de waarde van groenten.
Schooltuinen zijn een vorm van buurtmoestuinen, waar vrijwilligers en scholieren samenkomen en samenwerken. (Target 2.1 en 2.2)
In de schooltuin leren kinderen verse groenten waarderen. Doordat kinderen een seizoen lang zelf groenten kweken, ontstaat binding met hun tuintje en hun groenten. Dat leidt ertoe dat kinderen meer groenten gaan eten en zich bewust worden van het belang van verse groenten voor hun eigen gezondheid en die van anderen.
Kinderen leren uit eerste hand hoe leuk, natuurinclusief en boeiend tuinieren is. In de schooltuinen zijn vrijwilligers onmisbaar. Dat zijn vaak lokale volkstuiniers, grootouders, ouders of buurtbewoners, die op deze manier natuurinclusief telen van dichtbij meemaken en bespreken met de kinderen.
Mentale gezondheid en welzijn bevorderen. (target 3.4)
Schooltuinieren draagt bij aan een gezonde leefstijl, doordat kinderen leren over het belang van verse groenten voor hun eigen gezondheid en die van anderen. Kinderen nemen de oogst mee naar huis, waardoor het aanbod van vers en gezond voedsel op kleine schaal stijgt. Schooltuinieren biedt tot slot een leeromgeving buiten. Het is bewezen dat buitenlessen als onderdeel van het curriculum bijdragen aan het algemene welzijn van kinderen.
Alle leerlingen moeten kennis en vaardigheden verwerven om duurzame ontwikkeling te bevorderen. Onderwijs-faciliteiten [….] die een veilige, geweldloze, inclusieve en effectieve leeromgeving bieden voor iedereen. (Target 4.7 en 4.a.)
In de schoolmoestuin leren kinderen over duurzame voedselproductie en gezond, lokaal geproduceerd voedsel. De lessen in de schooltuin vormen een fundament voor een gezonde manier van leven. In de schoolmoestuin komen vaak juist de leerlingen met een praktische leervoorkeur beter tot hun recht. Daarmee is de schooltuin een belangrijke aanvulling op onderwijs in de klas, waar vaak juist leerlingen met een theoretische leervoorkeur goed presteren.
De wereldwijde efficiëntie van productie en consumptie van hulpbronnen verbeteren en streven naar ontkoppeling tussen economische groei en achteruitgang van het milieu, […] (target 8.4)
In de schooltuin leren kinderen over duurzame voedselproductie. De verbinding wordt vaak gelegd naar voedselproducerende bedrijven (boeren, tuinders) in de buurt. Kinderen ervaren wat het betekent om zelf voedsel te produceren en zien werken in de primaire sector vaker als een aantrekkelijke keuze. Op scholen waar schooltuinlessen worden gegeven, wordt een zaadje geplant voor de toekomst van de agrarische sector.
Duurzaam en efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Voedselverspilling halveren. Garanderen dat mensen overal beschikken over relevante informatie over duurzame ontwikkeling en levensstijlen die in harmonie zijn met de natuur. (target 12.2, 12.3, 12.8)
In de schooltuin leren kinderen het belang van natuurlijke hulpbronnen en wat het betekent om daar duurzaam mee om te gaan. In de zomer is er weinig water, waar kinderen dus zuiniger mee om moeten gaan. Kinderen leren over de beschikbaarheid van voedingsstoffen in de bodem en ontdekken wat er komt kijken bij voedselproductie. Steevast worden ze tijdens hun schooltuinseizoen(en) bewuster van voedselverspilling. Halveren van voedselverspilling begint bij bewustzijn.
De opvoeding, bewustwording en de menselijke en institutionele capaciteit verbeteren met betrekking tot mitigatie, adaptatie impact vermindering en vroegtijdige waarschuwing inzake klimaatverandering. (target 13.3)
Kinderen zien in de schooltuin in de praktijk wat de invloed is van het klimaat op hun gewassen. Op veel schooltuinen is een weerstation, dat vaak centraal staat in één van de eerste lessen. Tijdens de schooltuinlessen merken kinderen in de praktijk het effect van droogte of hevige regenval. De buitenlessen in de schooltuin dragen bij aanbewustwording bij kinderen en hun familie.
Een schooltuin is een blauw-groene oase in de gemeente. Het is een plek waar biodiversiteit floreert en een uitstekende plek waar mensen verkoeling vinden tijdens warme periode.
Het verlies van biodiversiteit stoppen. Ecosystemen beschermen. (Target 15.5, 15.a.)
In de schooltuin wordt lesgegeven over een gezonde bodem en biodiversiteit. In schooltuinen wordt geteeld zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Er is een grote variëteit aan gewassen en er wordt veel gebruik gemaakt van kruidenranden. De schooltuinen zijn niet alleen een paradijs voor de kinderen en begeleiders, maar op de rustige momenten zijn ze een toevluchtsoord voor de lokale fauna.
Meer inspiratie opdoen? Kijk dan de Film ‘De Schooltuin’.