Alliantie Schooltuinen
9 maart 2023
Schooltuinen zijn een instrument voor gemeenten om Global Goals te realiseren. Aan de hand van de publicatie ‘De Global Goals in het gemeentelijk beleid’ geven we inzicht in de strategische beweegredenen voor gemeenten om een schooltuinprogramma te introduceren en daarmee te werken aan realisatie van de global goals.
Schooltuinieren is onderdeel van een lokale voedselstrategie die invulling krijgt in samenwerking met lokale scholen, vrijwilligers en de agrarische sector. Het bevordert gezonde eetgewoonten en vergroot het aanbod van en de voorkeur voor vers, gezond, duurzaam en lokaal geproduceerd voedsel.
Schooltuinieren is aandacht voor goede voeding en gaat verspilling tegen doordat kinderen zich bewust zijn van de waarde van groenten.
Schooltuinen zijn een vorm van buurtmoestuinen, waar vrijwilligers en scholieren samenkomen en samenwerken. (Target 2.1 en 2.2)
In de schooltuin leren kinderen verse groenten waarderen. Doordat kinderen een seizoen lang zelf groenten kweken in een eigen tuintje, ontstaat binding met hun tuintje en hun groenten. Dat leidt ertoe dat kinderen meer groenten gaan eten en zich bewust worden van het belang van verse groenten voor hun eigen gezondheid en die van anderen.
Kinderen leren uit eerste hand en in hun eigen tuintje hoe leuk, natuurinclusief en boeiend tuinieren is. In de schooltuinen zijn vrijwilligers onmisbaar. Dat zijn vaak lokale volkstuiniers, grootouders van kinderen en hun ouders, die op deze manier het belang van natuurinclusieve landbouw van dichtbij meemaken en bespreken met de kinderen.
Mentale gezondheid en welzijn bevorderen. (target 3.4)
Schooltuinieren draagt bij aan een gezonde leefstijl, doordat kinderen leren over het belang van verse groenten voor hun eigen gezondheid en die van anderen. Kinderen nemen de oogst mee naar huis, waardoor het aanbod van vers en gezond voedsel op kleine schaal stijgt. Schooltuinieren biedt tot slot een leeromgeving buiten. Het is bewezen dat buitenlessen als onderdeel van het curriculum bijdragen aan het algemene welzijn van kinderen.
Alle leerlingen moeten kennis en vaardigheden verwerven om duurzame ontwikkeling te bevorderen. Onderwijs-faciliteiten [….] die een veilige, geweldloze, inclusieve en effectieve leeromgeving bieden voor iedereen. (Target 4.7 en 4.a.)
Schooltuinieren leert kinderen over duurzame voedselproductie en gezond, lokaal geproduceerd voedsel en draagt zo bij aan de vorming rond duurzame levenswijzen. Doordat de schooltuinen ruimte bieden voor leerlingen met een praktische leervoorkeur is de schooltuin een belangrijke aanvulling op de onderwijsmethodes in de klas, waar leerlingen met een theoretische leervoorkeur beter tot hun recht komen.
De wereldwijde efficiëntie van productie en consumptie van hulpbronnen verbeteren en streven naar ontkoppeling tussen economische groei en achteruitgang van het milieu, […] (target 8.4)
In de schooltuin leren kinderen over het werkveld van duurzame voedselproductie. De gemeente kan door actief verbindingen leggen tussen voedselproducerende bedrijven (boeren, tuinders) en onderwijs bijdragen aan duurzame economische ontwikkeling. Door schoollocaties uit te rusten met mogelijkheden om te schooltuinieren op het schoolterrein of elders in de gemeente, wordt een zaadje geplant voor de toekomst van de agrarische sector.
Duurzaam en efficiënt gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Voedselverspilling halveren. Garanderen dat mensen overal beschikken over relevante informatie over duurzame ontwikkeling en levensstijlen die in harmonie zijn met de natuur. (target 12.2, 12.3, 12.8)
In de schooltuin leren kinderen het belang van natuurlijke hulpbronnen en wat het betekent om daar duurzaam mee om te gaan. Doordat kinderen leren wat er komt kijken bij voedselproductie, ontstaat bewustzijn van voedselverspilling. Dat ligt aan de basis van het halveren daarvan.
De opvoeding, bewustwording en de menselijke en institutionele capaciteit verbeteren met betrekking tot mitigatie, adaptatie impact vermindering en vroegtijdige waarschuwing inzake klimaatverandering. (target 13.3)
Kinderen zien in de schooltuin in de praktijk wat de invloed is van het klimaat op hun gewassen. Op veel schooltuinen is een weerstation en in de praktijk merken kinderen het effect van droogte of hevige regenval en wat er gedaan kan worden om de nadelige effecten hiervan te verhelpen. Zo dragen schooltuinen bij aan het creëren van bewustwording bij kinderen en hun familie. Bovendien zijn schooltuinen een aantrekkelijke vorm van ‘meer groen’ in uw gemeente.
Het verlies van biodiversiteit stoppen. Ecosystemen beschermen. (Target 15.5, 15.a.)
In de schooltuin wordt lesgegeven over een gezonde bodem, die de voeding levert die essentieel is voor gezonde groei van de schooltuingewassen. In vrijwel alle schooltuinen wordt geteeld zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen of kunstmest. Er is een grote variëteit aan gewassen en er wordt veel gebruik gemaakt van kruidenranden. De schooltuinen zijn niet alleen een paradijs voor de kinderen en begeleiders, maar op de rustige momenten zijn ze een toevluchtsoord voor de lokale fauna.