“Bij schooltuinieren komen allerlei beleidsterreinen samen, dus pak het gezamenlijk op”

28 november 2024

De gemeente Zwolle heeft het afgelopen jaar flink ingezet op het stimuleren van schooltuinieren. Aan de moestuinzadenactie van Natuur en Milieu Overijssel in 2023 deden bijna alle Zwolse scholen mee. Dat was een teken voor de gemeente dat de interesse groot is. Ze investeerden afgelopen jaar daarom in een moestuintraining voor scholen en vrijwilligers. Tom Duteweert van de gemeente is enthousiast: “Wat is gezond eten, waar komt je eten vandaan? Dat zijn lessen die de jongste generatie voor de rest van het leven meedraagt.”

Als beleidsadviseur Gezondheid en Diversiteit & Inclusie houdt Tom Duteweert zich onder andere bezig met de thema’s Gezonde Leefstijl en Fysieke gezonde leefomgeving. Samen met collega’s van Natuur- en Milieueducatie (NME) houdt hij zich ook bezig met schooltuinieren. Schooltuinieren. Tom vertelt: “In ons beleidsplan van 2021 was een van de speerpunten het verkleinen van verschillen tussen inwoners. We willen op het gebied van gezonde leefstijl gelijke kansen voor ouderen, jongeren en kwetsbare inwoners. Bij jongeren kun je met schooltuinieren al vroeg een mooie basis leggen door ze te leren over wat gezond eten is en waar ons voedsel vandaan komt.”

Eetbaar groen en schooltuinieren

In 2022 vroeg Toms afdeling een adviesbureau een nota te schrijven over gezonde voedselomgeving in de openbare ruimte. Eetbaar groen en schooltuinieren zijn daar een belangrijk onderdeel van. “Door het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), een initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de koepel van zorgverzekeraars en het ministerie van VWS, kunnen we nu een extra impuls geven aan schooltuinieren. Samen met de collega’s van Natuur- en Milieueducatie hebben we een mooi plan gemaakt voor 2024 en 2025.”

Moestuincoachopleiding voor vrijwilligers

Voor Tom en zijn collega’s is het belangrijk dat ze met dit tijdelijke budget dingen doen die een langdurig effect hebben. Een van die dingen is het opleiden van 21 vrijwilligers tot moestuincoach. Op 29 november start de eerste van vier trainingsdagen, georganiseerd door IVN en Velt. Voorjaar 2025 zijn de moestuincoaches klaar om aan de slag te gaan op scholen, de Zwolse jeugdtuinen en op de stadsboerderijen waar schoolkinderen met moestuinieren in aanraking kunnen komen als er geen moestuin op school is.

Training docenten

Ook docenten van scholen konden zich opgeven voor een meerdaagse training, waarbij ze naast het kweken van groene vingers ook aan de slag gaan met het maken van een plan van aanpak om schooltuinieren een plek in het reguliere curriculum te geven. “Dit laatste is belangrijk”, benadrukt Tom. Je wil niet dat één enthousiaste docent start met een schooltuin die daarna aan zijn lot wordt overgelaten als die persoon vertrekt.”

Gezamenlijk optrekken

De gemeente is ambitieus: “We willen dat elke leerling weet waar gezond eten vandaan komt. Daarnaast willen we dat iedereen gelijke toegang heeft tot gezond eten. Schooltuinieren kan daaraan bijdragen. Het is een thema waar veel gemeentelijke beleidsterreinen bij elkaar komen. Aan andere gemeenten die met schooltuinieren willen starten, wil ik dan ook meegeven om het gezamenlijk op te pakken, zowel qua capaciteit als middelen. Samen bereik je zoveel meer. Stem ook goed af met de scholen en kijk wat voor hen haalbaar is, daar valt of staat het succes mee.”

Toekomstdroom

Naast de trainingen voor vrijwilligers en docenten, blijft de gemeente Zwolle zich ook de komende jaren inzetten om het schooltuinieren te ondersteunen. Zo gaan ze in 2025 verder onderzoeken hoe ze bestaande moestuinen en tuinderijen beter in kunnen zetten voor voedseleducatie. Ook zijn er plannen voor het aanleggen van een voedselbosje op een van de schoolpleinen. Tom heeft zelf ook nog een ambitieuze droom: “Een collega van mij is bezig met een onderzoek rondom stadslandbouw. Daarnaast gaat de gemeente de Baby Groentetas introduceren, waarmee nieuwe ouders gezond kunnen koken voor hun baby met verse groente. Hoe fantastisch zou het zijn als een deel van die groente komt van de schooltuinen in onze eigen gemeente? Wie weet wordt die droom in de toekomst wel werkelijkheid.”

Fotocredits: ROVA Zwolle