NLT-moestuinmodule voor voortgezet onderwijs: 'De Oogstjagers'

NLT-moestuinmodule voor voortgezet onderwijs: ‘De Oogstjagers’

Even een uitstapje naar het voortgezet onderwijs (V.O.). Ook daar is het belangrijk dat leerlingen aan de slag gaan met schooltuinieren en het enthousiasme dat ze hopelijk in hun basisschooltijd hebben opgedaan voortzetten.

Diverse schooltuinondersteuners, vaak zelf als docent werkzaam in het V.O., kwamen met de vraag of het mogelijk is om moestuinlessen ook daar op een passende manier te geven. En dan niet alleen op de praktische groenopleidingen, maar ook in het theoretisch onderwijs. Omdat Jong leren eten vanuit hun voedseleducatiestrategie deze opdracht heeft op een bredere doelgroep (0-23 jaar), hebben zij dit vraagstuk opgepakt.

Na wat onderzoek werd een samenwerking gevonden met de vereniging NLT, die zich bezig houdt met lesmodules op het gebied van natuur, leven en technologie. We ontmoetten een docent biologie, aardrijkskunde en TOA (technisch onderwijs assistent), die ook ervaring hebben met moestuinprojecten binnen het voortgezet onderwijs en aan de slag gaan om tot een passend lesprogramma te komen.

Opbouw module ‘De Oogstjagers’

De module is grofweg in te delen in drie blokken:

Introductieblok: De leerlingen krijgen een introductieblok van een semester, waarin zij onderzoekend leren over het kweken van groenten. Dit verhaal wordt afgezet tegen de uitdagingen waar Nederland op dit mee kampt in de landbouw. Bijvoorbeeld op het gebied van grondgebruik, de toename aan monden om te voeden en de impact op de biodiversiteit. Ze worden uitgedaagd om op een beperkt teeltoppervlak een zo groot mogelijke oogst te krijgen, die ook nog eens leidt tot een lekkere maaltijd. Afhankelijk van de mogelijkheden van de school gebeurt dit in de volle grond of kleinschalig in emmers en potten.
Kweekfase: In deze fase meten en analyseren ze de input die het kweken kost (tijd, materialen) en zetten dit af tegen de uiteindelijke output: hoeveel oogst komt er van af in grammen plantaardig eten en wat is de voedingswaarde? Welk groepje heeft vanuit dat oogpunt de hoogste opbrengst tegen de laagste investering? En is er bij de keuzes die de leerlingen gemaakt worden in hun werkwijze (zaden, teeltgrond, bemesting, gewasbescherming, tijdsinvestering) ook rekening gehouden met ‘kosten’ op de lange termijn als hun keuzes vertaald worden naar landbouw op grote schaal?
Eindpresentatie: Tijdens de eindpresentatie delen en onderbouwen ze hun resultaten, waarbij ook een stukje burgerschap en het maken van afgewogen ethische beslissingen wordt beoordeeld.

Op 6 maart was de landelijke conferentie van vereniging NLT, met als thema ‘NLT aan Z’. Is ook generatie Z aan het moestuinieren te krijgen en vinden zij dit belangrijk? NLT denkt dat de manier van aanbieden van lesstof daarin onderscheidend kan zijn omdat hierin droge lesstof vertaalt wordt naar praktische toepasbaarheid. NLT-modules dagen leerlingen uit om vakoverstijgend vanuit de bètavakken aan de slag te gaan met een onderzoeksvraag. De moestuinmodule heeft dan ook de titel ‘De Oogstjagers’.

De module wordt aankomend jaar geschreven en in het voorjaar van 2026 getest op pilotscholen. Dankzij een bijdrage van Jong Leren Eten is deze module daarna ook beschikbaar voor scholen die niet zijn aangesloten bij vereniging NLT.