Sjef moestuiniert al bijna 50 jaar en deelt zijn schooltuintips

In de schooltuin van Basisschool de Regenboog in Malden geeft de 73-jarige Sjef van der Loo met groot plezier schooltuinlessen. Op zijn site deelt hij allerlei handige tips; van een zelfgemaakt zaaibakje om kleine zaden makkelijk in de volle grond te zaaien tot het voorzaaien van grotere zaden op vochtig wc- of keukenpapier.

Als wetenschapper bij Philips vond Sjef het vroeger al geweldig om zijn kennis over te dragen op collega’s en dat is in de schooltuin met de kinderen niet anders. Sjef is wat ze noemen een oude rot in het vak; hij heeft al sinds 1978 een moestuin en lesgeven in de schooltuin van basisschool de Regenboog doet hij sinds 2014. Twee keer per week gaan er in totaal vier kinderen met Sjef en een van de drie ondersteunende moeders de schooltuin in (elk duo een half uurtje). Zo zorgt de school dat iedereen een keer aan de beurt komt.

Sjef vertelt: “Elke keer als ik de kinderen ophaal uit de klas, gaan er vingers omhoog en roepen ze: mag ik? Ze vinden de schooltuinlessen veel leuker dan de gewone lessen, zoals spelling. De directeur zei toen ik startte: als ze vervelend zijn, stuur ze maar terug naar de klas. Maar dat is in de tien jaar dat ik dit doe, maar bij één kind gebeurd. Als kinderen vervelend zijn, laat ik ze altijd wat fysiek werk doen, zodat ze hun energie kwijt kunnen. Dat werkt altijd. Zelf krijg ik energie van schooltuinieren, ook al is het af en toe vermoeiend.”

Taal en rekenen in de schooltuin

Alle groepen mogen helpen in de schooltuin. Sjef laat ze een taak doen die past bij hun leeftijd. Zo mogen kinderen uit groep 1 of 2 bijvoorbeeld sla zaaien en zet groep 3 of 4 voorgezaaide plantjes in een groter bloempotje. De oudere kinderen helpen met het wat zwaardere werk, zoals grond losmaken, bemesten en het poten van aardappels.
Sjef merkt dat sommige kinderen weinig weten over hoe hun eten groeit. “Ze hebben bijvoorbeeld geen idee hoe aardappels groeien en denken dat die aan de plant hangen. Prachtig om de gezichten te zien als ik ze dan laat graven en de eerste aardappel tevoorschijn komt.

Ik probeer ook wat taal en rekenen mee te nemen in de schoontuinlessen. Dan laat ik ze bijvoorbeeld het zadenzakje zien, waar de naam van de groente ook in het Engels opstaat. Of ik laat ze zaden tellen of de aardappeloogst delen door twee. Bij een oneven aantal aardappels ontdekken ze dan dat je die niet door twee kunt delen.
Ook leer ik ze dat je veel groenten, zoals sperziebonen, gewoon in Nederland kunt kweken en dat je ze niet uit Egypte hoeft te halen zoals supermarkten vaak doen.”

Het hele jaar door

Sjef zorgt ervoor dat er het hele jaar door iets te doen is voor de kinderen, ook in de winter. “We starten al in februari met het zaaien van paprika, aubergine, peulen, doperwten en later met tomaten. Dat doen we binnen. Door het gebruik van een klein tunnelkasje kan ik groenten veel eerder zaaien en uitplanten in de volle grond en kunnen we al lekker veel oogsten voor de zomervakantie. In de vakantie oogsten de crècheleiders de eerste tomaten en komkommers. Dat gaat prima. Water geven in de vakantie doet om de beurt een helpende moeder of ik.
Na de zomervakantie gaan we verder met oogsten en zaaien we nog bijvoorbeeld sla en andijvie. Dit doen we tot aan de herfstvakantie. Ik zorg dat er daarna ook nog wat leuks te doen is, namelijk het rooien van witlofplanten in oktober en november. Van die witlofplanten worden eerst de bladeren en de wortels ingekort en daarna zetten we ze in bloempotten met compost. In school in het donker groeit er op elke wortel een witlofkrop. In de winter kunnen we deze oogsten.”

Sjefs tuintips online

Dit soort tips heb ik allemaal op mijn site ‘Sjefs Tuintips’ gezet, net zoals het zaaien op vochtig wc- of keukenpapier. Voor kinderen werkt dat heel goed. Die hebben geen geduld om te wachten totdat groenten opkomen in de volle grond en misschien vervolgens worden opgegeten door slakken. Door voor te zaaien op vochtig wc- of keukenpapier heb je snel resultaat én kunnen kinderen het hele proces van het ontkiemen mooi volgen. Het zaaien van heel kleine zaden in de volle grond, zoals zomerwortels, kan ook een flinke uitdaging zijn. Zeker voor kinderen. Daarvoor heb ik zelf een zaaibakje ontworpen waarmee je heel makkelijk elke keer 1 zaadje kunt laten vallen. Als je handig bent, makkelijk om zelf te maken. Net zoals het touw met knoopjes erin om op de juiste afstand in de rij te kunnen zaaien.

Het hoeft allemaal niet veel geld te kosten. Dit soort tips deel ik graag via mijn site met bijvoorbeeld moestuincoaches- en vrijwilligers, want het maakt het schooltuinieren veel makkelijker en voor de kinderen ook leuker!”