Een schooltuin starten: de verschillende fases
Opstartfase: draagvlak creëren
Een schooltuin beginnen, start altijd met het creëren van draagvlak. Samen met de beoogde betrokkenen vanuit o.a. de gemeente en de school formuleer je wat de wensen zijn. Zo wordt ook duidelijk welke faciliteiten en middelen nodig zijn. Aan de hand van de vragen uit de schooltuinbeslisboom schets je een beeld van de ideeën. Wanneer er voldoende draagvlak is, ga je op zoek naar helpende handen, een geschikte locatie en middelen.
Voorbereidingsfase
Door een werkgroep te starten vergroot je je slagkracht. De schooltuinwerkgroep kan bijvoorbeeld bestaan uit de initiatiefnemer, een vertegenwoordiger van de school, een schooltuinexpert zoals een moestuincoach of een medewerker van het lokale natuur- en duurzaamheidseducatiecentrum en schooltuinondersteuners. De schooltuinwerkgroep maakt met de uitkomsten van de beslisboom een plan van aanpak voor het beginnen van een schooltuin. Start met een tuinontwerp, teeltplan, jaarplanning met tuinlessen en andere tuinactiviteiten. Informeer ouders, deel enthousiaste ervaringen, mooie foto’s en verhalen van bestaande schooltuinen.
In het voorjaar, voor de aanvang van het schooltuinseizoen, is het tijd voor het echte werk: de schooltuin aanleggen! Schakel hiervoor de hulp in van schooltuinondersteuners, een hovenier, ouders en andere betrokkenen. Helpende handen bij de aanleg en het onderhoud van de schooltuin zijn ook vaak te vinden bij de lokale IVN- of Velt-afdeling, bij lokale volkstuiniers, (groot)ouders, de conciërge van school of buurtbewoners.
Uitvoeringsfase
Een schooltuinseizoen duurt minimaal 3 maanden en een goed schooltuinlesprogramma bestaat uit wekelijkse schooltuinlessen van ongeveer een uur. Het aantal lessen varieert, afhankelijk van de periode waarin je wilt tuinieren. Wil je vóór de zomervakantie klaar zijn (voorzomerse tuin), doorgaan tot de herfst (doorzomerse tuin), of een jaarrond schooltuinprogramma inclusief de winter? Lessen vinden plaats tijdens schooltijd en worden per klas begeleid door minstens één schooltuinexpert met kennis van moestuinieren, de leerkracht en een praktisch ondersteuner (dat kan ook de leerkracht zelf zijn). Op deze pagina lees je meer over lesgeven in de schooltuin.
Kinderen onderhouden zelf hun tuintjes tijdens de lessen, dus zorg ervoor dat dit onderdeel van de les uitmaakt. Maak daarnaast duidelijke werkafspraken met schooltuinondersteuners en stel de schooltuin eventueel open voor kinderen tijdens vakanties, vrije dagen of weekenden. Zorg wel altijd voor begeleiding of toezicht.
Afrondingsfase
Een schooltuin beginnen is leuk, maar het oogsten natuurlijk nog veel leuker! Bespreek met de schooltuinwerkgroep hoe jullie dat willen doen. Bijvoorbeeld met een oogstfeest in het weekend, waarvoor ook ouders en buren worden uitgenodigd, of een leuke kookles met schooltuingroenten.
Het schoolteam, de schooltuinondersteuners en andere betrokkenen evalueren samen de organisatie, de lessen en de leeropbrengst. Ook met de kinderen kun je reflecteren door een evaluatieles te plannen.
